De schaduwkant van Black Friday
Is jouw mailbox ook overstroomd met reclame van winkels die in vette zwarte letters adverteren voor BLACK FRIDAY? Die van raadslid Bart Jonkman wel. Hij vraagt in zijn blog aandacht voor de schaduwkant van lekker goedkoop aanbiedingen scoren.
Wellicht is ook jouw inbox de afgelopen weken toenemend gevuld met reclame van winkels die met grote en zwart gedrukte letters adverteren: Black Friday! Je kunt er niet om heen, ook niet wanneer je in de brievenbus kijkt en alle reclame aan je voorbij ziet komen. Tenzij je natuurlijk een ‘ja/nee’-sticker hebt geplakt, want dan ben je gevrijwaard van de schreeuwende advertenties: kopen, kopen, kopen!
Black Friday is een fenomeen dat steeds meer aandacht krijgt. Juist in economisch zware tijden is het een sprankje hoop voor ondernemend Nederland. Zo wordt gesuggereerd dat Black Friday er bij winkeliers eindelijk voor zorgt dat zij zwarte cijfers in de boekhouding kunnen noteren. Oorspronkelijk zorgde de verkeersdrukte rond Thanksgiving ervoor dat er sprake was van een zwarte vrijdag. Nu kennen wij Thanksgiving niet, maar Black Friday is wel het moment om de aankopen voor de decembermaand in te luiden. Sinterklaas en de Kerstman varen – of vliegen – er wel bij.
Schaduwkant
Alleen zit er ook een schaduwkant aan dit verschijnsel en die valt veel minder op. Niet alleen dat er ontzettend veel geproduceerd en daarmee later ook weer weggegooid wordt, maar ook dat Black Friday in de mens ‘hebberigheid’ losmaakt. Op filmpjes is het te zien: rijen dik voor een winkel en, zodra de deuren open gaan, is het duwen en trekken geblazen. Misschien erg Amerikaans, maar het materialisme viert hoogtij en Nederlanders zijn daarin echt niet veel anders. Iedereen maakt natuurlijk hierin zijn of haar eigen afwegingen en keuzes.
De klant is koning, maar soms ook blind
Offensief tegen schulden
Wanneer je al die apparaten, speelgoed en kleding kunt kopen, is dit prima. Alleen wanneer je niet voldoende geld hebt? Wat hoffelijk dat ondernemers dan de optie hebben om op afbetaling te kunnen kopen. De klant is koning, maar soms ook blind. Juist hierom zijn de ChristenUnie en de Partij van de Arbeid onlangs een offensief gestart. Met 14 concrete voorstellen wordt de strijd aangegaan tegen armoede en schulden. Eén daarvan: “We willen een einde aan het verdienmodel van kopen op afbetaling en het zogenaamde ‘bijpinnen’ bij de Wehkamp. Kopen op afbetaling moet aan banden. We verbieden de woekerrentes waardoor mensen in de problemen komen.” Het is goed dat er kritisch gekeken wordt naar het snel kunnen scoren van dure producten om veel later nog de last ervan te ervaren.
Black Friday, laat het geen zwarte dag voor je worden!
Bart Jonkman
raadslid ChristenUnie Harderwijk
